-
1 sprawa
( wydarzenie) matter, affair; ( interes) business; PRAWO case, ( wzniosły cel) causeMinisterstwo Spraw Wewnętrznych — Ministry of the Interior, ≈Home Office (BRIT)
Ministerstwo Spraw Zagranicznych — Ministry of Foreign Affairs, ≈Foreign Office (BRIT), ≈Department of State (US)
zdawać (zdać perf) sobie sprawę z czegoś — to be (become) aware of sth
brać (wziąć perf) sprawę w swoje ręce — to take the matter into one's hands
sprawa cywilna/karna/sądowa — civil/criminal/court case
wnosić (wnieść perf) sprawę do sądu — to bring lub file a suit
* * *f.1. ( fakt) affair, matter; sprawy rodzinne family matters; sprawy zawodowe business; sprawy codzienne everyday concerns; sprawy państwowe public affairs; nie wtrącaj się do cudzych spraw mind your own business; jak się mają sprawy? where l. how do things stand?; ruszyć sprawę z miejsca get things going; gorsza sprawa, że... what's worse...; niepokojąca sprawa matter of concern; delikatna sprawa touch-and-go; niezałatwiona sprawa loose end; pilna sprawa urgent matter; przegrana sprawa lost cause; nieczysta sprawa shady business; omawiana sprawa issue l. matter under discussion; inna sprawa, że... not to mention that...; to załatwia sprawę that settles it; sprawa jest oczywista no doubt about it, it's (pretty) straightforward; sprawa honoru matter of honor; sprawa wagi państwowej matter of the state, pressing issue; sprawa urzędowa official business; sprawa otwarta open question; sprawy sercowe affairs of the heart; na dobrą sprawę as a matter of fact, strictly speaking, to tell the truth; zdać sprawę z czegoś render an account of sth, report on sth; zdać sobie jasno sprawę z... take sth in, be well aware of sth, awake to sth; zdałem sobie sprawę, że... I realized that..., it occurred to me that...; władze zdały sobie w końcu sprawę z rozmiaru problemu authorities finally awoke to the extent of the problem; nie zdawać sobie sprawy z czegoś be unaware l. unconscious l. ignorant of sth; pokpić sprawę blow it; przeczekać sprawę let things lie, lie low; zakończyć sprawę call it quits; zaciemniać sprawę fog l. cloud l. confuse the issue; zajmować stanowisko w sprawie take a stand on an issue; to jego sprawa it's his problem l. business; to nie twoja sprawa (it's) none of your business, mind your own business; to nie moja sprawa it's not my business l. concern; to sprawa kilku dni it's a matter l. question of a few days; to poważna sprawa this is no laughing matter; to sprawa przesądzona there's nothing I(you etc.) can do about it; sprawa życia i śmierci a matter of life and death; to całkiem inna sprawa that's a different kettle of fish, it's an altogether different matter; zająć się sprawą... address the issue of...; komplikować sprawę make things difficult; pogarszać sprawę make things l. matters worse, rub salt into the wound; to przesądza sprawę that settles it; załagodzić sprawę pour oil on the waters l. on troubled waters; stawiać jasno sprawę be clear about sth; nie dostrzegać istoty sprawy miss the point; zostawić sprawę w spokoju drop the matter, let the matter rest; porządkować swoje sprawy set l. put one's own house in order, order l. settle one's affair przejść do sedna sprawy get down to the point; sedno sprawy the heart l. crux of the matter; sprawy nie układają się najlepiej things are not going right.2. ( interes) business; mam do pana sprawę I have a favor to ask of you; nie mam do niego żadnej sprawy I have no business with him; zwracać się do kogoś w jakiejś sprawie approach l. turn to sb about sth; sprawa niecierpiąca zwłoki urgent matter; zrób coś w tej sprawie do sth about it; kilka spraw do załatwienia a few things to attend to; wziąć sprawę w swoje ręce take matters into one's hands; mieć mnóstwo spraw na głowie have a lot on one's mind, have many things to take care of; przedyskutować wiele spraw cover a lot of ground, discuss many issues; doprowadzić sprawę do końca tie up the loose ends, bring the matter to an issue; mam jeszcze kilka spraw do załatwienia I still have a few errands to do l. run; mieć inne/ważniejsze sprawy na głowie have other/bigger fish to fry; nie ma sprawy pot. no problem, (it's) no big deal, forget it, it's no trouble at all; Ministerstwo Spraw Zagranicznych the Ministry of Foreign Affairs; US the Department of State; Br. the Foreign Office; Ministerstwo Spraw Wewnętrznych the Ministry of Internal Affairs; US the Department of Homeland Security; Br. the Home Office; sprawy wewnętrzne/zagraniczne home/foreign affairs.3. lit. (= wzniosły cel) cause; sprawa wielkiej wagi matter of great importance; poświęcić się dla sprawy sacrifice o.s. for the cause; walczyć o wspólną sprawę fight for the common cause; słuszna sprawa fair cause; bronić słusznej sprawy defend a good cause; zrobić coś dla dobra sprawy do sth towards promoting the cause.4. prawn. case; sprawa cywilna civil case; sprawa karna criminal case; sprawa rozwodowa divorce case; prowadzić sprawę ( o inspektorze policji) be on the case; wygrać/przegrać sprawę win/lose a case; umorzyć sprawę discontinue proceedings; załatwić sprawę polubownie settle a case out of court; oddać sprawę do sądu go to court; wytoczyć komuś sprawę take legal action against sb, bring an action against sb.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sprawa
-
2 rodzinny
adj( miasto) home (attr), (uroczystość, wartości) family (attr)* * *a.1. (= dotyczący rodziny) family; dom rodzinny (one's) home, (one's) house and home; dodatek l. zasiłek rodzinny family allowance; firma rodzinna family company; lekarz rodzinny general practitioner, family doctor; kraj rodzinny native land; miasto rodzinne home town; sprawy rodzinne family matters; sąd rodzinny family court, domestic relations court; zjazd rodzinny family reunion; życie rodzinne family life; być cechą rodzinną (o zapalczywości, nieśmiałości, skłonności do alkoholu itp.) run in the family.2. (= lubiący życie rodzinne) family; człowiek rodzinny family man.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rodzinny
-
3 angaż|ować
impf Ⅰ vt 1. (do pracy) to employ; to engage książk.- dyrektor angażuje fachowca od podatków the manager’s employing a tax expert ⇒ zaangażować2. (zajmować) [praca, sprawa, powieść, sport] to engage, to absorb [osobę, uwagę, czytelnika, czas]- praca angażuje go bez reszty he’s totally absorbed in his work- kłopoty syna bardzo angażowały ją uczuciowo her son’s troubles were a drain on her emotions ⇒ zaangażować3. (wciągać) to involve [osobę, instytucję] (w coś in sth)- niepotrzebnie angażowaliśmy go w nasze rodzinne sprawy we didn’t need to involve him in our family affairs- wojna angażowała coraz to nowe kraje more and more countries were becoming involved in a. were being drawn into the war ⇒ zaangażować4. to invest [kapitał, pieniądze, czas] (w coś in sth); to devote [zdolności] (w coś to sth)- nie angażuj tyle energii w to ryzykowne przedsięwzięcie don’t invest too much energy in such a risky project ⇒ zaangażowaćⅡ angażować się 1. (przyjmować pracę) to take up employment, to take up work- angażować się do firmy to take up employment in a company- angażować się na kilka miesięcy to get a job for a few months ⇒ zaangażować się2. (włączać się) to become involved (w coś in sth); to commit oneself (w coś to sth)- angażować się po czyjejś stronie to actively support sb- angażować się uczuciowo to become a. get emotionally involved- nigdy nie należy angażować się uczuciowo podczas rozmów z pacjentem one should never become emotionally involved while interviewing a patient- bardzo angażować się w pracę to be very committed to a. involved in one’s work- zbytnio angażujesz się w swoją pracę you’re becoming too tied up a. involved in your job- bardzo angażować się w związek to be committed to a relationship- angażowanie się wojskowych w politykę involvement of the military in politics ⇒ zaangażować sięThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > angaż|ować
-
4 praw|o
Ⅰ n 1. sgt (ogół przepisów) law- prawo nowożytne modern law- prawo polskie/francuskie Polish/French law- reguły a. normy prawa legal norms a. principles- rządy prawa the rule of law- zgodnie z prawem in accordance with a. according to the law- zgodnie z polskim prawem under Polish law- zgodnie z duchem i literą prawa in accordance with the spirit and the letter of the law- wbrew prawu against the law, contrary to the law- stosować się do przepisów prawa to abide by a. obey the law- złamać prawo to break the law- być niezgodnym z prawem a. wbrew prawu to be against the law- uznać przerywanie ciąży za niezgodne z prawem to criminalize abortion- działać w granicach prawa/niezgodnie z prawem to operate within/outside the law- stać ponad prawem to be above the law- wejść w konflikt z prawem to fall foul of a. to come into conflict with the law- wyjąć kogoś spod prawa Hist. to outlaw sb- człowiek wyjęty spod prawa Hist. an outlaw- w imieniu prawa in the name of the law- w obliczu prawa in the eyes of the law- nieznajomość prawa nie zwalnia od odpowiedzialności ignorance of the law is no excuse a. defence, ignorance is no defence- prawo drakońskie Hist. Draconian law2. (norma prawna, ustawa) law; (zapisana) statute- zbiór praw a legal code a. code of laws- system praw a system of law, a legal system- uchwalać a. stanowić prawa to enact a. make laws- uchwalić prawo to pass a. adopt a law- uchylić prawo to revoke a. rescind a law książk.- prawo o spółdzielczości/środkach masowego przekazu a law on the cooperative movement/on the mass media- nowe prawo wchodzi w życie a. obowiązuje od 1 maja the new law comes into effect on a. applies as of 1 May- prawo o stowarzyszeniach wygasa a. traci moc 31 grudnia the law on association lapses on a. as of 31 December3. sgt (nauka) law- wydział prawa a law faculty- student/studentka prawa a law student- studiować prawo to study a. read law- ukończyć prawo to graduate in law4. (uprawnienie) right (do czegoś to sth); entitlement książk. (do czegoś to sth); eligibility U (do czegoś for sth)- prawa człowieka/zwierząt human/animal rights- działacz/kampania na rzecz obrony praw zwierząt an animal rights activist/campaign- prawa kobiet women’s rights- prawa publiczne/obywatelskie public/civil rights- prawa małżeńskie/rodzicielskie marital/parental rights- prawa i obowiązki obywatela civil rights and duties- prawo własności proprietorship, ownership- prawa spadkowe inheritance rights- prawa miejskie a (town/city) charter- nadać/odebrać prawa miejskie to grant/revoke a town/city charter- uczestniczyć w zebraniu bez prawa głosu to take part in a meeting without the right to vote- prawo pierwszeństwa przejazdu the right of way- równe prawa equal rights- prawo do emerytury pension rights- prawo do pracy/do strajku the right to work/to strike- mieć prawo do corocznego urlopu/do emerytury to be entitled to annual leave/to a retirement pension- mieć prawa do książki to have a. hold the copyright on a. in a. for a book- mieć prawo do ekranizacji powieści to own the film rights to a novel- mieć prawo coś zrobić to have the right a. to be entitled to do sth- ona nie ma prawa tak cię traktować she has no right to treat you like that- masz pełne prawo odmówić you have every right to refuse- kto ci dał prawo mnie krytykować? what gives a. who gave you the right to criticize me?- rościć/zastrzec sobie prawo do czegoś to claim/reserve the right to sth- nabyć/utracić prawo do czegoś to gain a. acquire/lose the right to sth- zrzec się prawa do czegoś to relinquish a. renounce one’s right to sth książk.- przyznać komuś prawo do czegoś to grant sb the right to sth- odmówić komuś prawa do czegoś to deny sb the right to sth- pozbawić kogoś prawa wykonywania zawodu to deprive sb of the right to practise their profession, to ban sb from practising a profession- upominać się o swoje prawa a. dochodzić swoich praw to demand a. claim one’s rights- jakim prawem? by what right?- jakim prawem wtrącasz się w moje sprawy? who gave you the right to interfere in my affairs?- wszelkie prawa zastrzeżone all rights reserved- wywiad publikowany na prawach wyłączności an exclusive interview- na równych prawach on equal terms- ona jest tu na prawach domownika she’s treated here as one of the family- prawo łaski the prerogative of mercy- skorzystać z prawa łaski to pardon, to be pardoned5. Aut. prawo jazdy driving licence GB; driver’s license US- zdawać/zdać egzamin na prawo jazdy to take/pass one’s driving test- chodzić na kurs prawa jazdy to take driving lessons6. (zasada, prawidłowość) law, principle- prawa naturalne/ekonomiczne/społeczne natural/economic/social laws- prawa fizyczne/natury the laws of physics/nature- odkryć/sformułować prawo to formulate a law a. principle- podlegać prawom materii/przyrody to be subject to the laws of matter/natureⅡ adv. 1. na a. w prawo (w prawą stronę) to the right; (po prawej stronie) on a. to the right- na prawo od budynku jest sad to the right of the building there’s an orchard- na prawo jest a. widzicie ratusz to a. on your right is a. you can see the town hall- iść/skręcić w prawo a. na prawo to go/turn right- skręć w pierwszą (ulicę) w prawo take the first (street to the) right- na prawo patrz! Wojsk. eyes right!- szastał pieniędzmi na prawo i lewo he was spending money right, left and centre pot.- w prawo i w lewo (na wszystkie sposoby) in every possible way2. pot. (w polityce) pójść na prawo to veer to the right- zwrot na prawo a turn to the right- być na prawo od kogoś to be to the right of sb- być na prawo od centrum to be right of centreⅢ z prawa pot. (po prawej stronie) from the right- z prawa rozciągały się pola to the right, there were fields- z prawa i z lewa from all sidesⅣ prawo- w wyrazach złożonych 1. (odnoszący się do strony) right- 2. (dotyczący prawa) law-- □ prawa kardynalne Hist. cardinal laws- prawo administracyjne administrative law- prawo autorskie copyright law- prawo biogenetyczne recapitulation theory; Biol. palingenesis- prawo bliższości Hist., Prawo (the right of) primogeniture- prawo budowlane building code- prawo chełmińskie Hist., Prawo Chełm Law (a charter defining terms under which Polish towns were incorporated, modelled on the Magdeburg Law)- prawo ciążenia Newtona Fiz. Newton’s law of gravitation- prawo cywilne civil law- prawo doraźne Prawo summary justice- prawo finansowe a. skarbowe revenue law- prawo handlowe commercial a. trade law- prawo kanoniczne a. kościelne canon a. church a. ecclesiastical law- prawo karne Prawo criminal law- prawo karne wykonawcze penal law- prawo karne skarbowe penal revenue law- prawo lokalowe housing law- prawo łowieckie game laws- miasto na prawie magdeburskim a town chartered according to the Magdeburg law- prawo mennicze Hist. minting rights- prawo międzynarodowe international law- prawo Murphy’ego Murphy’s a. Sod’s pot., żart. Law- prawo obywatelstwa right of citizenship- prawo państwowe constitutional law- prawo Parkinsona Parkinson’s law- prawo pracy labour legislation, employment legislation- prawo prasowe press legislation- prawo probiercze assay law- prawo procesowe adjective a. procedural law- prawo rodzinne family law- prawo rzymskie Roman law- prawo wartości Ekon. the law of value- prawo wojenne law of war- prawo wyborcze electoral a. election law- bierne prawo wyborcze eligibility to stand for election, right to be elected- czynne prawo wyborcze voting rights, suffrage, franchise- powszechne prawo wyborcze universal suffrage a. a universal franchise- prawo wyborcze dla kobiet women’s suffrage- prawo zwyczajowe common law, custom- albo w prawo, albo w lewo you can’t have your cake and eat itThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > praw|o
-
5 rodzinny
rodzinny uroczystość, pamiątki, sprawy Familien-;w rodzinnym gronie im Familienkreis;on jest bardzo rodzinny er ist ein Familienmensch
См. также в других словарях:
dupa — 1. wulg. Dać dupy a) «odbyć z kimś stosunek seksualny» b) «poddać się, przegrać»: Życie jest za długie, żeby nie dać w nim dupy i każdy w końcu wpada w jakąś pułapkę. M. Miller, Milion. 2. wulg. Do dupy «do niczego»: (...) zaczął się tłumaczyć,… … Słownik frazeologiczny
ażeby — {{/stl 13}}{{stl 8}}spój., ofic. {{/stl 8}}{{stl 7}} łączy ze zdaniem nadrzędnym zdanie podrzędne określające cel lub skutek treści wyrażonych w zdaniu nadrzędnym : {{/stl 7}}{{stl 10}}Przyjechał do kraju, ażeby załatwić sprawy rodzinne. Ażeby… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dom — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. u, Mc. u, W. u {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} budynek, budowla służąca jako miejsce zamieszkania, jako siedziba instytucji, sklepów, zakładów pracy itp. : {{/stl 7}}{{stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
na równi z — {{/stl 13}}{{stl 8}}przyim., łączy się z narzędnikiem {{/stl 8}}{{stl 7}} tak samo jak : {{/stl 7}}{{stl 10}}Dzieci musiały pracować na równi z dorosłymi. Na równi z pracą zawodową stawiał sprawy rodzinne. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
uładzać — {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIIa, uładzaćam, uładzaća, uładzaćają, uładzaćany {{/stl 8}}– uładzić {{/stl 13}}{{stl 8}}dk VIIb, uładzaćdzę, uładzaćdzi, uładź, uładzaćdzony, {{/stl 8}}{{stl 7}} wprowadzać gdzieś ład, zabiegać o prawidłowy układ… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
rodzinny — rodzinnynni 1. «dotyczący rodziny, właściwy rodzinie, należący do rodziny, składający się z członków rodziny, wspólny członkom rodziny» Miłość rodzinna. Rodzinna fotografia. Rodzinne podobieństwo. Rodzinny kraj, dom, majątek. Rodzinne strony.… … Słownik języka polskiego
rodzinny — {{/stl 13}}{{stl 8}}przym. Ia, rodzinnynni {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} związany z rodziną, charakterystyczny dla rodziny, złożony z osób należących do rodziny : {{/stl 7}}{{stl 10}}Solidarność rodzinna.… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
brud — m IV, D. u, Ms. brudzie; lm M. y 1. zwykle blm «każde zanieczyszczenie (np. pył, kurz, błoto) osiadłe na czymś; brak czystości» Brud na rękach, na ubraniu, na meblach. Smugi brudu na czymś. Warstwa brudu. Coś jest czarne od brudu. Obmyć, oczyścić … Słownik języka polskiego
rzecz — 1. Brać się, wziąć się do rzeczy «przystępować, przystąpić do jakiejś pracy, zaczynać, zacząć działać»: „Chłopaki” ostro wzięli się do rzeczy. Najwyższy złapał „drugiego” za głowę i podniósł na wysokość pół metra. W tym czasie inny wskoczył na… … Słownik frazeologiczny
strona — ż IV, CMs. stronanie; lm D. stronaon 1. «każda z powierzchni ograniczających jakąś bryłę; prawy albo lewy bok czegoś, brzeg, ściana, krawędź czegoś; przestrzeń, miejsce na krawędzi czegoś, np. drogi, rzeki» Południowa, północna, wschodnia,… … Słownik języka polskiego
prać — pot. Prać brudy «ujawniać, roztrząsać (publicznie) sprawy osobiste, rodzinne, intymne»: Skoro ktoś od dzieciństwa żył w przeświadczeniu, że brudów nie pierze się publicznie, jak ma przełamać się w gabinecie psychologa czy w grupie terapeutycznej? … Słownik frazeologiczny